Klassieke rubriek van Coen Jansen | Aflevering 12
In deze aflevering drie veel uitgevoerde en bejubelde, nog levende hedendaagse Amerikaanse componisten.
John Adams; deze componist en dirigent is één van de bekendste en meest vertolkte hedendaagse componisten van Amerika.; geboren en opgegroeid in New England, leerde klarinetspelen van zijn vader en speelde in zijn vormende jaren in mars bandjes en gemeenschaps orkesten. Hij begon te componeren toen hij 10 jaar was en hoorde zijn eerste orkestwerken uitgevoerd worden toen hij nog een tiener was. Adams' werken staan overal ter wereld op het repertoire van ieder belangrijk orkest .
In zijn opera's verwerkt hij belangrijke hedendaagse gebeurtenissen, zoals in ; Doctor Atomic, gebaseerd op de natuurkundige J. Robert Oppenheimer en de wetenschappelijke en morele crises rond de vervaardiging van s'werelds eerste atoombom in 1945 is voor het eerst uitgevoerd op 1 oktober 2005.
In; The death of Klinghoffer behandeld hij de kaping van een cruiseschip door Palestijnse kapers en het doodschieten en in zee werpen van de gehandicapte Klinghoffer......
In 2002 componeerde Adams On the Transmigration of Souls voor het New York Philharmonic, een werk geschreven in herdenking van de eerste verjaardag van de World Trade Center aanvallen. Dit werk kreeg de Pullitzer Prize voor Muziek van 2003 .
Zijn opera's vallen onder de meest controversiële en meest geziene theater produkties in de recente geschiedenis. Adams is overladen met prestigieuze prijzen, onderscheidingen enz.
*Short Ride in a Fast Machine, orkestfanfare van de Amerikaanse componist John
Adams die de opwinding en terreur oproept van een nachtelijke sensatierit in
een sportwagen. Het stuk werd in 1986 gecomponeerd als opener voor een
zomerfestival gegeven door de Pittsburgh Symphony. Sinds die tijd is het een
van Adams meest uitgevoerde composities geworden, het was een van Adams vroege
triomfen. Het is een meesterwerk van minimal music, (ook minimalistische muziek of repetitieve muziek genoemd, ontstond in de jaren zestig van de vorige eeuw. In die tijd werd de Europese kunstmuziek gedomineerd door de zeer complexe en abstracte composities van onder andere Pierre Boulez en Karlheinz Stockhausen. Als reactie daarop begonnen de Amerikaanse componisten Terry Riley, Steve Reich en Philip Glass muziek te componeren die bestond uit kleine, herkenbare motiefjes die eindeloos werden herhaald.
Deze aanpak leidde tot hypnotiserende, meditatieve en vaak lange composities. Hierin werden de componisten onder meer beïnvloed door jazz en muziek uit India en Bali. Aanvankelijk riep minimalistische muziek veel weerstand op, maar tegenwoordig worden de eerste minimalisten tot de grote componisten van de twintigste eeuw gerekend. De periode tussen 1946 en 1988 vormt het hoogtepunt van deze stroming. Minimalistische muziek heeft grote invloed uitgeoefend op de klassieke muziek, de populaire muziek en de filmmuziek).
*uit
Adams'opera; Nixon in China; "I'm the wife of MaoTse-Tung" .
Een zeer succesvolle opera over het historische bezoek van president Nixon aan het
communistische China. In deze halsbrekende aria zingt de sopraan, in de rol van
de Mao's vrouw, over Mao's Rode Boek, waarnaar iedereen te leven heeft.
*Eric Whitacre is een van de meest populaire en uitgevoerde musici van dit moment. Zijn werken worden wereldwijd geprogrammeerd.
Hijstudeerde af aan de prestigieuze Juilliard School of Music. Als veelgevraagd gastdirigent heeft hij koren en orkesten over de hele wereld gedirigeerd , en hij ontving ook grote klassieke compositie-opdrachten van belangrijke spelers in de wereld van de klassieke muziek zoals oa de BBC Proms, Minnesota Orchestra, Cincinnati Pops, Rundfunkchor Berlin, National Symphony Orchestra, The Tallis Scholars, Chanticleer en The King's Singers.
*Lux Aurumque ("Licht en Goud", soms "Licht van Goud") de inspiratie voor het werk was een kort gedicht in het Engels, "Light and Gold", van Edward Esch (geboren 1970), dat begint met het woord "Light" en eindigt met "engelen zingen zachtjes voor de pasgeboren baby". Dit korte koorwerkis dus oorspronkelijk voor Kerst geschreven. Charles Anthony Silvestri vertaalde deze tekst in het Latijn voor Whitacre .In 2005 schreef Whitacre een arrangement voor harmonie-orkest. Deze indrukwekkende compositie is ook beschikbaar voor mannenkoor.
*Philip Glass is een hedendaagse Amerikaanse componist, die tot een van de pioniers van de minimal music wordt gerekend. Zijn vader had een platenzaak, en groeide op met de muziek van zijn vader, waaronder moderne componisten als Igor Stravinsky en Dmitri Sjostakovitsj. Glass ontving ook fluitles. Op 15-jarige leeftijd begon Glass een studie wiskunde en filosofie aan de Universiteit van Chicago, die hij in 1956 afrondde. Vanaf 1962 begon Glass een muziekstudie aan Juilliard in New York, waarna hij naar Parijs trok om daar verder te studeren. In Parijs maakte hij kennis met de Indiase sitarspeler, waardoor Glass geïnspireerd raakte door de ritmisch complexe muziek uit India. Glass kon lang niet genoeg geld verdienen met zijn radicale muziek. Hij had een rits baantjes als taxichauffeur en loodgieter en had hij een verhuisbedrijf met zijn neef. Financiële giften uit binnen en buitenland maakten het voor Glass mogelijk zich uitsluitend met componeren bezig te houden. Glass is een zeer belangrijk en succesvol componist van opera's (oa Einstein on the Beach en Satyagraha), filmmuziek (voor films als Koaanisqatsi, The Hours, en The Illusionist), kamermuziek, soloconcerten.
*In 1987 verscheen het indrukwekkende, emotionele Eerste
vioolconcert van Glass, het werd meteen een klassieker en ongekend
populair. Mede door de hypnotiserende
herhalingen werd het een van zijn
bekendste composities, en volgens kenners is dit vioolconcert het beste dat in
de afgelopen 50 jaar is gecomponeerd.
